Kolesterolün kalp üzerindeki etkisi

Kan Kolesterol ve Trigliserid düzeyleri kalıtsal ve çevresel faktörlerin bir bileşimidir. Yağların emilimi, kolesterolün kalp üzerindeki etkisi işlenmesi, yapılması, hücreler tarafından alınması, hücreler yıkıldıktan sonra karaciğer tarafından geri alınması çok karmaşık bir olaylar zinciridir. Bu zincirin çeşitli halkalarında doğuştan oluşabilen farklılıklar kişilerde yağların kan düzeylerinin de farklı olmasına yol açarlar. İkinci önemli faktör de beslenme şeklidir.

Günlük besin tüketimindeki yağ miktarı kişinin kalıtsal özelliklerine göre değişen oranda kan düzeyini belirler. Çeşitli toplumların ortalama kolesterol değerleri farklıdır. Bu farklılıkta o toplumu oluşturan kişilerin kalıtsal özellikleri yanında beslenme tarzı da rol oynar. Diyetlerinde fazla doymuş yağ bulunan toplumların ortalama kan kolesterol düzeyleri, yağ tüketimi düşük olanlara göre daha yüksektir, bu toplumlardaki kalp damar hastalığı sıklığı da daha yüksektir.

Kan kolesterol düzeyinin diyetle veya ilaçlarla düşürülmesinin kalp hastalığı bulunmayanlarda hastalığın oluşma olasılığını azalttığı, kalp hastalığı bulunanlarda da yaşam süresini uzattığı kesin olarak gösterilmiştir. Toplum olarak beslenme tarzını değiştirmeyi başarabilen ve ortalama kolesterol düzeyi düşen toplumlarda da kalp damar hastalığı sıklığı azalmıştır.

Kalp damar hastalığına yol açan diğer risk faktörleri nelerdir? Yaş: 45 yaşın üzerindeki erkeklerde ve 55 yaşın üzerindeki kadınlarda kalp damar hastalığı daha sıktır. Aile hikayesi: Anne, baba kardeş gibi birinci derecede yakınlarında kalp hastalığı olanlarda kalp hastalığı daha sıktır.

Bu risk faktörleri bulunan kişilerde birlikte kanda kolesterol veya trigliserid yüksekliği varsa kalp hastalığı riski katlanarak artar. Besinlerdeki yağ çeşitleri nelerdir ve bunlar kan kolesterol düzeyini nasıl etkilerler?

Kolesterol ile ilgili merak edilen 8 soru-cevap

Besinlerdeki yağlar üç çeşittir. Doymuş yağ asitleri, tekli ve çoklu doymamış yağ asitleri içeren yağlar. Katı yağlarda doymuş yağlar, sıvı yağlarda doymamış yağlar fazladır. Diyetteki doymuş yağlar ve kolesterol kan kolesterol düzeyini arttırırlar.

Doymuş yağlar en fazla hayvansal yağlarda bulunur. Koyun eti, sığır eti, yağlı sütten yapılmış süt ürünleri, sert margarinler doymuş yağların en çok bulunduğu besinlerdir. Sıvı yağlarda kolesterolün kalp üzerindeki etkisi doymamış yağ asitleri bulunur. Ayçiçeği yağı, mısır özü yağı gibi yağlarda çoklu doymamış yağ asitleri, zeytin yağında da tekli doymamış yağ asitleri bulunur. Sağlıklı bir diyette yağlar ne oranda bulunmalıdır?

Bu mikter erkek için günde gr, kadın için gr yağ alınması demektir.

Kalp Hastalığı Salgınının Ardındaki Sinsi Düşman "Kolesterol" Hakkında Sık Sorulan Sorular

Doymuş, çoklu doymamış ve tekli doymamış yağlar eşit oranda bulunmalıdır. Kalp hastalığından koruyucu bir diyetin özellikleri nelerdir? Kilosu olması gerekenden fazla olan kişiler toplam kalori alımını azaltıp, hareketlerini arttırarak kilo vermelidirler.

Kilo artışı kolesterol yükseltici bir faktördür. Etlerdeki görünen yağlar pişirilmeden önce ayrılmalı, sakatat tüketimi çok azaltılmalıdır. Sosis, salam, sucuk gibi işlenmiş et ürünleri doymuş yağları fazla içerdiğinden az tüketilmelidir. Tavuk, hindi ve balık eti koyun ve sığır etine tercih edilmeli.

Sağlık Pınarım

Kızartma yerine ızgara, haşlama, buğulama gibi pişirme şekilleri kullanılmalıdır. Balık eti kalp kolesterolün kalp üzerindeki etkisi açısından en yararlı ettir.

Ancak balık yağını ilaç olarak almak doktorunuz tarafından tedavi olarak verilmemişse önerilmez.

Karides ve kabuklu deniz hayvanları kolesterolden zengindir. Tahıl, sebze ve meyve tüketimi arttırılmalıdır. Bu besinler yağdan fakir vitamin ve posadan zengindirler. Eriyebilen posanın kolesterolü düşürdüğü çeşitli araştırmalarda gösterilmiştir. Yulaf, çavdar, fasulye, bezelye, pirinç kabuğu, turunçgiller, çilek eriyebilen posadan zengindir.

Kepek, havuç, turp, lahana, karnabahar, meyve kabukları ise erimeyen posa içerirler, bu tür posanın kolesterol üzerine etkisi yoktur, ancak bağırsakların normal çalışmasını sağlar.

Tam yağlı sütten hazırlanmış süt ürünleri yerine az yağlı veya yağsız sütten hazırlananlar tercih edilmelidir. Eti az yiyen kişilerin peyniri fazla tükettikleri görülmüştür. Ülkemizde sık tüketilen tam yağlı beyaz peynir ve kaşar peynirde doymuş yağ oranı yüksektir.

Lipoprotein a Belirgin beyin, kalp, böbrek veya damar hastalığı Hipertansiyon, her yaş, cins, ırk için önemli bir kardiyovasküler risk faktörüdür ve hem büyük hem küçük tansiyonun yükseldikçe kardiyovasküler risk artmaktadır. Hipertansiyon tedavisi ile kardiyovasküler risk azalmaktadır. Lipid yağ metabolizması bozuklukları, majör ve düzeltilebilir kardiyovasküler risk faktörlerinden birisidir. Yapılan tüm büyük çalışmalarda serum kolesterol düzeyi ile kardiyovasküler risk arasındaki ilişki gösterilmiştir.

Az yağlı peynir ve yoğurtlar tercih edilmelidir. Pasta, krema, dondurma çoğunlukla doymuş yağlar ve yumurta sarısı içerdiğinden az tüketilmelidir. Haftada 3 veya 4 den fazla yumurta yenmemelidir. Yumurta sarısı kolesterolden zengindir.

Yumurta beyazı protein içerdiğinden daha çok tüketilebilir. Kolesterolü düşürmek için yağdan fakir diyet uygulama dışında neler yapılabilir? Sigara, kolesterolün damar duvarında birikmesine ve biriken yağ plaklarının çatlayarak damarı tıkamasına neden olduğundan bırakılmalıdır.

1. Esrar kan basıncı
2. Kolesterol ile ilgili merak edilen 8 soru-cevap - Acıbadem Hayat
3. Prof. Dr. Namık Kemal ERYOL - Kardiyoloji Uzmanı - Kayseri
4. Kolesterol yüksekliği, iyi-kötü kolesterol ve diğer merak edilen sorular-cevaplar yazımızda… Yazı İçeriği Kolesterol yüksekliği nedir?

Sigara içme kandaki iyi kolesterol düzeyinin düşmesine neden olur. Fizik aktivitenin arttırılması da kötü kolesterolün düşmesine, iyi kolesterolün yükselmesine yol açar. Günlük en az 30 dakika sürecek yürüyüş kalp hastalığı riskinizi azaltacaktır. Az miktarda alınan alkolün iyi kolesterol düzeyini yükselttiği çeşitli araştırmalarda gösterilmiştir.

Faydalı Bilgiler

Ancak bu şekilde yükseltilen iyi kolesterolün kalp damar hastalığından koruyucu etkisi bilinmediğinden ve alkolün diğer zararlı etkileri nedeniyle kalp hastalığından korunmada alkol kullanımı önerilmez.

Diyet ve diğer yaşam tarzı değişikliklerine rağmen kolesterol veya trigliserid düzeyleri istenen düzeylere indirilemezse hekimler tarafından verilen ilaçların kullanılması gerekir. Kalp krizi veya felç geçirmiş hastaların çoğunluğu bu tür ilaçları kullanmakta ve hastalıklarının tekrarlanması önlenmektedir. Kolesterol düşürücü diyet, yaşam tarzı değişiklikleri veya kolesterolün kalp üzerindeki etkisi ne kadar süreyle uygulanmalıdır?

Kolesterol yüksekliği büyük ölçüde çağımızın yaşam tarzına ve yanlış beslenmeye bağlı olarak ortaya çıkmış olduğundan doğru beslenme ve diğer yaşam tarzı özellikleri çocukluk yaşlarından başlayarak uygulanmaya başlanmalı ve hayat boyu sürmelidir. Toplumumuzdaki kalp hastalığı salgını ancak bu şekilde durdurulabilir. Kalp damar hastalığı veya felç geçirmiş veya çok sayıda risk faktörü olup hasta olma tehlikesi yüksek olanlar, kolesterolleri diyet ve diğer önlemlerle istenen düzeylere düşürülemezse, hekimlerin gerekli gördüğü ilaçları yaşam boyu kullanarak kalp hastalığı risklerini azaltabilirler.

Çocuklarda da kolesterol hastalığı olabilir mi? Ateroskleroz erken yaşlarda başlayabilir. Beslenme düzeni ve ailevi kolesterol hastalıkları kolesterol değerlerini yükseltebilir. Özellikle çocukluk döneminde kolesterolün kalp üzerindeki etkisi alışkanlıklarının düzeltilmesi, şişmanlıktan kaçınılması, şeker hastalığının araştırılması ve gerekiyorsa gerekli önlemlerin alınması diyet, egzersiz ve ilaç faydalı olabilmektedir.

Çocuklarda kolesterol değerlerinin bir sınırı var mıdır? Yaşam tarzımda diyet de dahil olmak üzere herhangi bir değişiklik olmamasına rağmen kolesterol değerlerimde yükseklik oldu. Zaman içinde kolesterol değerlerinde ölçümler arasında fark olabilir. Doktorum kolesterol değerimin yüksek olduğunu söylemesine rağmen herhangi bir ilaç tedavisi başlamadı. Kolesterol değerlerinde ölçülen zaman dilimleri arasında fark olabilir.

Bu nedenle doktorunuz kolesterol ölçümünüzü tekrarlatabilir.

Kolesterol Nedir?

Doktorunuz kolesterol dışındaki diğer risk faktörlerinizi de göz önüne alarak ilaç başlamamış olabilir. Ben kolesterol hastayım. Kolesterol hastalıklarının bazı formlarının ailesel geçişli olma özelliği vardır. Bunun riskini öngören bazı çalışmalar mevcuttur.

Eğer böyle bir riske sahipseniz çocuklarınızın kolesterol değerlerine baktırmanız pratik ve güvenilir bir yol kolesterolün kalp üzerindeki etkisi. Bazı yayınlarda ve programlarda çokça bahsedilen doymuş ve doymamış yağlardan bahsedilmektedir. Bunların anlamı nedir? Bu yağların hepsi zararlı mıdır?

Kolesterol hakkında doğru bilinen yanlışlar

Doymamış yağlar genelde bitkilerden elde edilmiş olup, kolesterol yüksekliği olan hastaların tercih etmesi gereken yağlardandır. Doymuş yağlar hayvansal yağlar olup, bunlar kalp damar hastalığını artırıcı özelliğe sahiptir. Bitkisel yöntemler ve vitamin hapları kolesterolün kalp üzerindeki etkisi değerlerinde iyileşme sağlayabilir mi? Daha önceden de söylenildiği gibi bu yöntemler yararlı olabilir. Kullanmadan önce mutlaka doktorunuzla görüşmeniz gerekmektedir.

Bazı bitkisel maddeler kolesterol düşürücü ilaçların içerdiği maddeleri içermektedir. Bu konuda dikkatli olmak gerekmektedir. Tereyağı yerine margarin kullanmam kolesterol değerlerimi düşürür mü? Gerek tereyağı gerekse margarin içerdikleri yağ bakımından zengindir. Her sporcuların tedavisinde hipertansiyon de fazla miktarda tüketilmesinden kaçınılmalıdır.

Margarinlerin özellikle doymamış yağlardan zengin olanı tercih edilmelidir. Kolesterol hastalığı şişman insanların hastalığı mıdır? Kolesterol değerleri genelde fazla kilolu insanlarda zayıf insanlara göre daha yüksektir. Fakat zayıf insanlar da kolesterol hastası olabilirler.

Tükettiğimiz bazı yiyeceklerin üzerinde düşük kolesterol içeriyor denmektedir. Düşük kolesterol içeriği demekten kasıt yağ miktarı ise bu doğru olabilir.

Ama bu besinlerin içerdiği yağ cinsi zararlı olan doymuş yağlar olabilir. Kolesterol miktarıyla birlikte hangi yağ cinsinin içerdiğinin bilinmesi gerekmektedir. Kolesterol düşürücü ilaç kullanıyorum. Dolayısıyla beslenmeme yine de dikkat etmem gerekiyor mu? Kolesterol yüksekliğini tedavi ederken başlangıçta yaşam tarzı değişiklikleri önerilir. Eğer doktorunuz tarafından mutlaka kullanılması gerektiği söylenmedikçe kolesterol ilaçlarının yaşam tarzı değişiklerinin önüne geçmesi tavsiye edilmez.

Kalp Sağlığı

Bu nedenle kolesterol düşürücü ilaç kullanıyor olsanız da mutlaka beslenmenize dikkat etmeniz gerekir. Yumurtanın kolesterolü fazla yükseltmediği söylentisi doğru mudur? Bunun cevabını kısa bir hesap işlemiyle arayalım: Bir yumurtanın içerdiği kolesterol miktarı miligramdır.

Günlük önerilen kolesterol miktarı ise miligramdır. Cevap ortada!!

Erkeklerin kolesterol değerlerine kadınlardan daha fazla dikkat etmesi mi gerekiyor? Menopoz öncesi döneme kadar östrojen dediğimiz hormonlar, kadınlarda kolesterol değerlerinin daha iyi değerlerde kalmasına yardım eder.

Menopozdan sonra ise işler tam tersine döner. Menopoz sonrası kadınlar diyetlerine dikkat etseler, düzenli egzersiz yapsalar da kolesterol değerlerinde istenilen değerleri sağlamakta zorlanırlar. Kadın doğum doktorum menopoz sonrası bana hormon tedavisi vermeyi planlamaktadır. Menopoz sonrası hormon tedavisinin kan yağları üzerine kısmen olumlu etkisi olsa da, hormon tedavisi sonrası kalp damar kolesterolün kalp üzerindeki etkisi riski artmaktadır.

Doktorunuz tarafından zorunlu görülmedikçe kan kolesterolün kalp üzerindeki etkisi düzeltilmesi ya da kalp hastalığı riskinin azaltılması amacıyla hormon tedavisi önerilmez.

Stres kolesterolü yükseltir mi? Stresin direkt olarak kolesterolü yükseltici etkisi yoktur. Fakat strese bağlı olarak yaşam şeklindeki değişiklikler kolesterolü yükseltebilir depresyona bağlı aktif yaşamın azalması, aşırı kalorili ve yağlı yiyeceklerin tüketilmesi, sigara alkol gibi madde tüketiminin artması.

Sigara kolesterolü yükseltir mi?